Nguyễn Văn Lai: Sách: Tình yêu sau phiên gác

Sách: Tình yêu sau phiên gác

CHIẾC ỐNG NHÒM CHO MƯỢN

Vòng hành quân dã ngoại học về địa hình quân sự và công tác tham mưu của đơn vị, Nguyễn Văn Thường đã bước sang ngày thứ sáu. Xuất phát từ Công trường 50, tiểu đội của Thường đi qua xóm Bãi, xóm Chóng, qua Cao điểm 53 và dừng chân ở bản Gò Sống. Đây là một bản người Mường thuộc huyện Ba Vì (Hà Tây) nằm dưới chân núi Tản Viên. Tiểu đội của Thường nghỉ nhờ trong nhà một cô giáo trưởng làng còn rất trẻ. gia đình cô giáo chỉ có ba người, Mẹ, cô giáo và một cậu em trai khoảng mười bốn tuổi.

Căn nhà sàn lợp ngói khá rộng đủ chỗ cho cả tiểu đội của Thường nghỉ ngơi và sinh hoạt, có nơi để ba lô, xoong chậu, mỗi người một khẩu súng, một la bàn và một ống nhòm phục vụ cho học tập, chủ yếu là tập cắt góc phương vị trên địa bàn vùng rừng núi. Việc bảo đảm an toàn cho vũ khí trang bị được cấp trên nhắc nhở, quán triệt đầy đủ, trong tiểu đội ai cũng ý thức được điều này, đặc biệt là đi học dã ngoại đường dài và đóng quân trong nhà dân.

Ngay từ chiều đến nhà cô giáo Hoà, toàn tiểu đội đã tổ chức làm công tác dân vận giúp gia đình như : quét dọn xung quanh nhà, bổ củi, sắp xếp lại nơi ngủ nghỉ của tiểu đội… Ai cũng thấy vui vẻ và như trút được những mệt nhọc sau chặng đường hành quân dài ngày. Buổi tối hôm đó, sau khi trò chuyện làm quen, cô giáo Hoà nói chuyện với tiểu đội Thường, ban đầu cô giáo còn dè dặt, sau đó quen dần, thỉnh thoảng coco lại chen vào một vài câu hài hước, khoảng cách giữa chủ và khách cứ ngắn dần. Biết được nơi đây gần Ao Vua, một địa điểm du lịch nổi tiếng nên Thường hỏi cô giáo.

- Cô giáo ơi! Nghe nói khu vực này gần Ao Vua, ở đó đẹp lắm phải không?

- Đúng đấy anh ạ! Bây giờ ở đấy đẹp và vui lắm, mùa du lịch người Hà Nội lên rất đông.

- Thế à! Không hiểu chúng tôi có thời gian mà đi thăm Ao Vua được không? - Thường lại hỏi:

Nếu được nghỉ, các anh đi thăm Ao Vua tắt qua hai quả đồi trước mặt cho gần. Vừa nói cô giáo vừa chỉ tay ra phía trước nhà trong khoảng trời tối mịt.

Thế sao lại gọi là Ao Vua hả cô giáo? - Thường lại tiếp tục hỏi.

- Chuyện dài lắm mà là truyền thuyết lịch sử đấy các anh ạ! Em sẽ kể các anh nghe.

Cô giáo bắt đầu kể cho tiểu đội của Thường nghe truyền thuyết Ao Vua, giọng cô giống như đang giảng bài cho học sinh vậy.

"Ngày xửa, ngày xưa vào thời Hùng Vương đất nước ta bị quân giặc xâm lược, Vua Hùng mang quân đi chiến đấu chống giặc nhưng thế giặc mạnh quá, nhà Vua không chống nổi, quan quân tan tác mỗi người một phương. đường cùng, nhà Vua phải bỏ kinh thành rút chạy cùng với một số ít tướng sĩ. Khi rút chạy từ Phong Châu (Phú Thọ) về đến bờ sông Đà, nhà Vua gặp một nhà Chiêm Tinh- Vua hỏi nhà Chiêm Tinh nọ :

- Thần có thể cho ta biết liệu ta có lấy lại được đất nước này không? Hiện nay thành ta đã mất, quân ta đã tan, sức ta đã tàn, lương ta đã kiệt.

- Thưa nhà Vua, bên kia sông Đà là núi Tản Viên, nhà Vua nên vượt qua sông mà sang núi đó. Từ đây đến núi Tản Viên cũng không xa, đi ngay bây giờ đến giờ Ngọ là có thể tới được. Giữa trưa nhà Vua đi qua đó nếu nghe tiếng gà sống gáy thì cơ đồ của nhà Vua chưa bị mất. Nếu không nghe tiếng gà sống gáy thì coi như sự nghiệp của nhà Vua đã hết.

Nghe lời nhà Chiêm Tinh nói như vậy, nhà Vua cùng quân lính còn lại vượt sông Đà đến gần chân núi Tản Viên đi qua một gò đất thấp, quả nhiên nhà Vua nghe tiếng gà sống gáy giữa ban trưa. Tin lời nhà Chiêm Tinh, vua và quân lính vững tin lui vào núi Tản Viên lập căn cứ kháng chiến. Các tướng sĩ bị lưu lạc nghe tin Vua lánh nạn ở đây lần lượt tìm về. Quân tướng ngày một đông thêm, tại căn cứ dưới chân núi Tản, vua chú trọng luyện tập quân sĩ ngày đêm chuẩn bị cho cuộc chiến đấu giành lại đất nước. Ở vùng núi Ba Vì này, có một thác nước từ lưng chừng núi đổ xuống tạo thành một vực sâu, nước xanh ngăn ngắt, không khí mát dịu, nhà vua đặt đại bản doanh gần đó. Thường ngày vua vẫn dùng nước ở đây để ăn uống, sinh hoạt, tắm giặt…Sau này cuộc kháng chiến thành công, nhà Vua lấy lại được đất nước và ngự giá trở về Kinh đô. Từ đó về sau nhân dân vùng này vẫn thường gọi nơi Vua tắm là Ao Vua, còn gò đất mà nơi Vua đi qua đã nghe tiếng gà sống gáy sau này dân cư đến ở thì gọi là bản Gò Sống, Bản Gò Sống cũng là nơi có truyền thuyết lịch sử gắn với chiến công dựng nước và giữ nước. Cả Ao Vua nữa, nếu đến thăm mà không biết truyền thuyết về nó thì chưa thể cảm nhận được hết vẻ đẹp đặc sắc của nó phải không các anh?. Bởi vậy, Ao Vua bây giờ là nơi du lịch đầy thơ mộng, đông khách đến thăm. Người ta cho rằng được đến thăm Ao Vua đã là may mắn lắm rồi, nhưng đến Ao Vua và được tắm, được uống nước Ao Vua, được hưởng không khí mát mẻ nơi thần tiên ấy thì con người cảm thấy thanh thoát hơn, sẽ gặp nhiều may mắn hơn trong cuộc sống. Học tập ở trên này các anh nên tranh thủ đến thăm Ao Vua một lần".

Cô giáo say sưa kể về Ao Vua với tiểu đội của Thường như một người hướng dẫn viên du lịch, làm cho mọi người rất thích thú, bởi ai cũng đã biết thêm nhiều điều mới lạ về Ao Vua. Riêng Thường thầm nghĩ "Bất cứ giá nào cũng phải đến thăm Ao Vua một lần". Nhưng rồi việc học tập luôn là nhiệm vụ không thể bỏ được, bởi một lần đi học dã ngoại như thế này là một lần đi vòng tổng hợp khép kín nên việc đến Ao Vua là khó thực hiện được.

Thế rồi, vào buổi trưa hôm sau, khi một người đang cắm cúi làm bài tập chuẩn bị cho buổi chiều tập bài thực hành., Thường đã trốn ra khỏi nơi ôn bài và không quên mang theo chiếc ống nhòm, Thường tìm cậu em trai của cô giáo rut theo dẫn đường đến Ao Vua. Sơn (tên cậu bé) lại rủ thêm một người bạn cùng đi với Thường, cả ba người đi tắt qua những quả đồi đến một sườn núi nhìn xuống Ao Vua cách không xa khoảng 100 đến 300m, Thường thấy một vùng thiên nhiên thật là thơ mộng. Thác nước đổ xuống trắng xoá, phía dưới là Ao Vua nước xanh ngăn ngắt, xung quanh là vườn trầu nở đầy hoa trắng ngần, Thường bảo hai cậu bé dừng lại ở một lưng chừng đồi dưới gốc một cây trầu cũng rụng đầy hoa trắng. Hôm ấy ngày chủ nhật, khách đến tham Ao Vua rất đông, màu hoa hoà vào sắc áo làm Ao Vua như một bức thảm đẹp vô ngần. Quan sát bằng mắt thường đã thích, khi nhìn bằng ống nhòm lại càng thú vị hơn. Đang buổi ban trưa, từng lớp, từng tốt trai gái ngồi trên các tảng đá gần sát Ao Vua hoặc dưới những gốc cây rụng đầy hoa trắng. Họ ngắm cảnh, ăn uống, nói cười vui vẻ, trông nhộn nhịp, đông vui quá. Các cậu bé cứ đòi Thường trao ống nhòm cho xem thử và chúng tranh nhau nhìn ngắm Ao Vua, nét mặt chúng đầy những hoan hỉ như vừa mới khám phá ra những điều huyến bí của một thế giới thần tiên.

Rất muón được đến tận nơi có dòng nước trong mát của Ao Vua, nhưng sắp đến giờ học buổi chiều, Thường phải quay về để học tập, Thường lấy ống nhòm mang về nhưng bọn trẻ cứ nài nỉ mãi:

- Anh Thường! Anh cho chúng em mượn ống nhòm một lúc, tý nữa am cầm về trả anh ngay- Cậu Sơn thiết tha nói: Không được đâu các em!- Thường trả lời dứt khoát, anh phải mang về để học, hơn nữa sợ các em làm mất thì anh bị kỷ luật.

- Anh đừng lo! tý nữa là em cầm về ngay thôi mà, anh ở trong nhà em chứ đi đâu mà sợ. Chúng em đang xem thích quá anh ạ. Ống nhòm của anh xem rõ quá.

Ngẫm nghĩ một lát rồi Thường đồng ý và nói:

- Thôi cũng được! nhưng tý nữa cầm ống nhòm về thì Sơn phải bí mật đưa cho anh nhé, đừng để cho ai biết mà rầy rà nghe chưa.

Nói xong, Thường chạy vội vã, về đến nơi cúng là lúc đơn vị chuyển địa điểm học tập, không trú quân ở bản Gò Sống nữa. Thường vội vàng vào nhà khoác ba lô, súng và trang bị chào gia đình và cô giáo, rồi nhanh chóng chạy vào hàng quân mà lòng đầy lo lắng. ống nhòm của Thường cậu Sơn mượn vẫn chưa mang về, chiếc vỏ ống nhòm thường khoác bên hông nhẹ tênh mà lòng Thường nặng trĩu. Tiếng trung đội trưởng nhắc vang vang bên tai:

- Trước khi hành quân đến địa điểm học tập mới, mỗi cá nhân kiểm tra lại vũ khí, trang bị. đơn vị ta rời khỏi đây là không quay lại nữa, học xong khoa mục "cắt góc phương vị" sẽ trở về doanh trại luôn.

Lòng Thường như lửa đốt, biết làm sao được! báo cáo thì sợ bị khuyết điểm, mà không nói ra thì làm sao lấy được ống nhòm? Thường cứ im lặng, hòng nghĩ kế gì để lấy được ống nhòm thì tiểu đội trưởng đã kiểm tra đến trang bị của Thường. Anh phát hiện ra Thường chỉ còn đeo chiếc vỏ ống nhòm không. Khi hỏi ống nhòm đâu, Thường cứ quanh co nói dối là bị rơi trên đường hành quân hôm đến bản này. Khi tiểu đội trưởng bảo đi tìm thì Thường đành thú nhận là đã cho bọn trẻ con mượn đi chơi Ao Vua chưa về.

Trung đội trưởng đành hoãn cuộc hành quân muộn hơn thời gian qui định để Thường quay lại cây trầu, nơi bọn trẻ giữ ống nhòm của Thường. Nhưng đến nơi bọn trẻ không còn ở đấy nữa. Tìm mãi xuống khu vực gần Ao Vua nơi đông người du lịch vẫn không thấy các em đâu.

Khi ánh hoàng hôn buông xuống Ao Vua, Thường mới thấy chúng từ trên một cây to lá rậm đang tụt xuống, vì mải quan sát khách du lịch ra về nên chúng chẳng nhìn thấy Thường đi tìm. Thường lấy được ống nhòm, cùng hai đứa trẻ chạy vội về vị trí tập trung thì đơn vị đã hành quân từ lâu. Thường đang loanh quanh không biết xử trí ra sao thì Hoà- cô giáo trường làng, cô chủ gia đình đã đứng trước mặt Thường- Cô đưa cho Thường tờ giấy có những dòng chữ của trung đội trưởng gửi lại cho Thường, cô nói:

- Đơn vị anh hành quân từ lâu, chờ mãi không thấy anh về, các anh ấy quay lại nhà em, kể cho em nghe một chuyện và nhờ em đưa lá thư này cho anh.

Thường đọc lá thư của trung đội trưởng, anh dặn rằng "nếu Thường lấy được ống nhòm thì từ vị trí tập trung ban đầu (thôn Gò Sống) có thể đia theo đường mòn, xác định trên bản đồ và thực địa để hành quân theo đơn vị. Cũng có thể cắt góc phương vị theo bài tập để hành quân. đúng giờ N trung đội sẽ đợi Thường tại toạ độ X. Chú ý đi theo đường mòn phải vận động khẩn trương vì quá giờ N trung đội tiếp tục hành quân đến địa điểm khác. Nếu Thường đi theo góc phương vị phải xác định thật chính xác vì phải vượt qua đồi núi, nếu không cẩn thận sẽ bị lạc…"

Thường đọc xong lá thư mà lòng vô cùng lo lắng, xen lẫn sự ân hận vì những hậu quả mà mình gây ra. Do đi tìm ống nhòm trở lại quá muộn, nếu hành quân theo góc phương vị đến toạ độ X đường sẽ ngắn hơn nhưng có thể bị lạc.

Cô giáo Hoà thấy Thường bối rối ra mặt cũng sốt ruột hỏi Thường:

- Bây giờ anh định về nhà em nghỉ, hay quyết định đi tìm đơn vị?

Anh phải đi ngay, nếu không theo kịp đơn vị thì gay go em ạ- Thường trả lời trong sự lúng túng. Sau đó Thường mở bản đồ tìm toạ độ X và thấy toạ độ X ở gần bản S, Thường vội hỏi Hoà:

- Em có biết đường tắt đi từ đây đến bản S không?

- Có chứ! đường từ đây sang bản S nếu theo đường mồn khoảng 8km, nếu đi tắt vượt đồi, rừng cchỉ khoảng 4km thôi anh ạ! Có việc em đi sang đó toàn đi theo đường tắt này thôi.

- Thôi nhé! Chào Hoà và Sơn, anh phải đi gấp cho kịp đơn vị.

Nói xong, Thường khoác ba lô, trang bị bước vội theo hướng đã xác định về bản S, nhưng Hoà và Sơn chạy theo nói:

- Để chúng em dẫn anh đi theo lói tắt, nếu không núi cao rừng rậm, trời tối anh sẽ bị lạc đấy. Khổ quá chỉ tại cậu Sơn nên anh phải vất vả đấy thôi.

Tuy cũng hơi ngại nhưng không còn cách nào khác nên Thường đành chấp nhận để Hoà và Sơn dẫn đường đi.

Như biết lỗi, Sơn lầm lũi đi trước mở đường, thì còn Thường và Hoà đi sau. đường rừng sứ dần dần khó đi, nhiều đoạn ba lô, trang bị của Thường bị cây rừng cản lại, có đoạn Hoà phải đưa tay kéo Thường lên mới vượt được những vách thụt của núi cản đường. Tay Thường nắm tay Hoà nóng hổi, Thường đã được cầm tay con gái lần nào đâu. Tự nhiên có một tình cảm lạ lùng xao động con tim làm Thường cứ muốn được nắm được nắm tay Hoà mãi trên con đường rừng gập ghềnh khúc khuỷu. Trong ánh hoàng hôn sắp tắt, thường ngước nhìn Hoà thấy hai bò má em ủng đỏ. Cú mỗi lần tay Thường chạm tay Hoà thì ánh mắt hai người vội bắt gặp nhau rồi lại vội quay đi. Chưa nói điều gì nhưng Thường hiểu lòng Hoà cũng có điều gì xao xuyến.

Đến bản S gần toạ độ X, Thường chia tay Hoà và Sơn, sau cái bắt tay nồng ấm là ánh mắt Hoà nhìn nửa như chờ đợi, nửa như thông cảm. NHìn thẳng vào mát Hoà, Thường vội nói:

- Tạm biệt các em! Rồi có ngày anh sẽ trở lại bản Gò Sống. Cảm ơn các em đã đưa anh tới đây.

Nói xong, Thường chạy vội về toạ độ X, khi Thường đến nơi đơn vị cũng sắp sửa lên đường tiếp tục hành quân chuẩn bị cho một bài tập mới. Mặc dù Thường cố quên đi tất cả để tập trung cho nội dung học tập nhưng kỷ niệm vui buồn về bản Gò Sống, về Hoà và Sơn cứ lẫn lộn không phai. Hình ảnh cô giáo trường làng cứ in đậm mãi trong Thường. Thường rất nhớ về tình cảm gia đình ấm cúng và một Ao Vua trong truyền thuyết mà Hoà đã kể cho Thường và tiểu đội nghe.

Đợt hành quân dã ngoại năm ấy, kết quả học tập của Thường không mấy mĩ mãn, cộng với cái án phê bình trước trung đội, khiến Thường thấy thấm thía mãi. chính vì vậy, mà năm học cuối Thường đã phải cố gắng trên tất cả các mặt để có kết quả khá khi ra trường, nhất là việc chấp hành kỷ luật và Thường tạm quên bản Gò Sống. Nhiều lần Thường muốn lên thăm, song phần vì thiếu thời gian, phần vì thiếu phương tiện nên ý định không thành. Thế rồi công việc ôn thi cuối khoá cứ chuốn hút Thường. Tình cảm với cô giáo đành phải gác lại một bên. Thường tự nhủ với lòng mình khi nào có thời cơ thuận lợi thì sẽ trở lại Gò Sống thăm cô giáo.

Sau khi ra trường và đã phát triển thành đại đội phó thuộc một Binh đoàn chủ lực đóng ở bên kia bờ sông Đà thì chính Sơn, cậu bé của bản Gò Sống năm xưa, nay đã là chiến sĩ mới của đại đội Thường. Gặp lại Sơn tự nhiên những kỷ niệm về bản Gò Sống, về Ao Vua và về Hoà - cô giáo trường làng lại trỗi dậy trong Thường.

Gặp lại nhau tâm sự, Sơn thật thà kể:

- Chị em vẫn dạy học ở bản, chị ấy nhắc đến anh Thường luôn, chị cứ trách anh sao chẳng thấy đến chơi.

Thường nghe Sơn kể mà lòng chộn rộn, nhứng ký ức ngày xưa lại bùng cháy, Thường hẹn với Sơn:

- Kết thúc khoa huấn luyện tân binh này, anh và Sơn sẽ về thăm lại bản Gò Sống.

- Vâng, mời anh về quê em chơi và đi thăm Ao Vua ạ! Ở đó bây giờ khác trước, đẹp và vui hơn nhiều anh ạ.

Một Sáng tháng năm, Thường cùng Sơn về Ba Vì, về thăm lại bản Gò Sống, thăm cô giáo trường làng. Gặp lại Hoà, Thường không dám vồ vập nhưng từ trong đáy lòng dường như có từng con sóng đang dồn nén đến cồn cào.

- Tưởng anh quên hẳn Ao Vua rồi, chắc tên làng này anh không còn nhớ nữa phải không?- Hoà nói với giọng dỗi hờn.

Không, không!- Thường vội trả lời- Ao Vua thì có thể quên, nhưng bản Gò Sống và người bản Gò Sống thì anh không thể quên được. Anh chỉ sợ nhất là em không nhận ra anh mà thôi. Em vẫn nhận ra anh, điều đó đã làm anh hạnh phúc rồi.

Bất giác Thường thấy má Hoà ửng đỏ như hôm nào, Thường nắm bàn tay em, chưa khi nào Thường thấy Hoà đẹp như thế.

Một ngày nán lại bản Gò Sống, Thường rủ Hoà đi thăm Ao Vua, nhưng thấy Hoà có vẻ còn đắn đo, Thường nói:

- Lần trước anh đi thăm Ao Vua bị mắc khuyết điểm bỏ đơn vị, bỏ việc học tập làm ảnh hưởng đến tập thể. Lần này được tự do đi thăm Ao Vua, lẽ nào lại buồn hơn trước. Anh muốn em cùng đi, em đã kể truyền thuyết về Ao Vua cho anh nghe nhưng để được chứng kiến cảnh đẹp Ao Vua thì anh muốn em là người hướng dẫn du lịch cho riêng anh.

Thế là Hoà vui vẻ nhận lời, hôm đó cũng vào ngày chủ nhật trong sự ồn ào náo nhiệt của nơi du lịch nổi tiếng, có một đôi trai gái sánh vai nhau đi đến Ao Vua. Một người là bộ đội còn người kia là cô giáo trường làng - đó chính là Thường và Hoà. Một ngày du lịch quả là quá ngắn ngủi khi có bạn gái ở bên. Vùng núi bóng tối ập đến nhanh nhưng hai người vẫn ngồi trên tảng đá tâm sự. Tình cảm tuy chưa thật đậm đà nhưng hiểu nhau cũng khá nhiều. Thường mạnh dạn ngỏ lời yêu Hoà, khiến Hoà vô cùng bối rối. Bất giác đoi bàn tay nhỏ nhắn của em nằm gọn trong đôi tay thô ráp của Thường và rồi tình yêu của đôi trai gái cũng đến, muộn màn đôi chút nhưng ẩn giấu bao kỷ niệm vui buồn.

Nguyễn Văn Lai

TRÊN ĐƯỜNG TRẢ PHÉP

Truyện ngắn

Vì có thành tích trong Hội thao, nên tôi được cấp trên giải quyết cho về tranh thủ thăm quê. Chiều hôm ấy hết phép, tôi khoác ba lô ra ga lên tàu về đơn vị. Lần đầu tiên về thăm nhà. Trong gia đình ai cũng quý, lúc ra đi bố mẹ, anh chị gói ghém cho đủ thứ. Nào là mấy cân lạc, mấy bò gạo nếp, dăm quả dừa... và thế là chiếc ba lô 3 cóc của tôi đã căng tròn và nặng trĩu. Quần áo, tiền nong và ít quà của những gia đình đồng đội cùng quê và những lá thư tôi bỏ cả vào trong chiếc cặp da sách ở tay, trông cũng da dáng lắm. Chắc đồng đội tôi ở đơn vị đang chờ tôi lên để nhận quà và thư từ. Ra ga, chưa đến giờ tàu chạy, tôi còn đang thơ thẩn trong phòng đợi ngắm nhìn bảng giờ tầu thì bắt gặp ánh mắt của một cô gái trẻ ngồi ở hàng ghế gần đấy nhìn mình như có cảm tình. Bất giác tôi nhìn thẳng vào cô ta, một cô gái lạ, không quen biết, nhưng ánh mắt của cô thì như muốn làm quen. Một lúc sau cô ta tiến lại gần tôi và nói:

- Anh đi tầu vào, hay tầu ra thế? Giọng cô có vẻ thân tình.

- Tôi đi tầu ra.

- Anh xuống ga nào?

- Hà Nội ! Tôi trả lời

Ôi thế thì may quá ! Em cũng đi Hà Nội, đến giờ bán vé rồi, nhờ anh mua hộ cho em một vé với, để ba lô đây em trông cho. Nói rồi cô gái đưa tiền cho tôi mua vé hộ. Số tiền cô đưa cho tôi nhiều hơn số tiền cần thiết để mua một vé đi Hà Nội. Vì không quen biết nên tôi nhận tiền mua vé hộ cô ta, nhưng không gửi ba lô nhờ cô trông hộ. Mua xong tôi trả lại tiền thừa và vé tầu cho cô gái, nhưng cô gái không cầm mà còn nhờ tôi cầm hộ cả tiền và vé.

Khi tầu vào ga, chúng tôi lên cùng một toa, nhưng hai vé khác số ghế, cô gái có chỗ ngồi bên dãy số chẵn, còn chố tôi ngồi bên dãy số lẻ, cạnh tôi là một bác trung niên. Khi tàu chạy được một lúc, cô gái ban nãy sách chiếc túi du lịch có vẻ sang trọng tiến lại chỗ tôi ngồi và đề nghị với người ngồi cạnh tôi.

- Bác ạ ! Hai anh em chúng cháu (cô gái chỉ vào tôi) cùng đi Hà Nội nhưng mua vé không cùng chỗ ngồi. Bác làm ơn đổi chỗ cho chúng cháu. Mời Bác sang ghế của cháu, nhường chỗ cho hai anh em cháu ngồi ghế này có được không ạ. Cô gái nói với một giọng lễ phép, đồng thời đưa đôi mắt sắc của cô liếc nhìn tôi một cách tình tứ và đầy vẻ thân tình. Tự nhiên tôi thấy như mình gặp vận may được một cô gái vừa đẹp, vừa xinh quan tâm đến tôi nhiều như vậy.

- Xin Bác làm ơn đổi chỗ cho chúng cháu ! Tôi cũng vội lên tiếng đồng tình. Bác trung niên đồng ý, cô gái được đổi chỗ và ngồi gần tôi. Tôi cố ngồi thu lại để nhường chỗ rộng cho cô gái ngồi, chiếc cặp da tôi vẫn ôm trong lòng, bấy giờ tôi vội để lên gác cùng với chiếc ba lô đã được buộc chặt dây.

Cô gái ngồi xuống cạnh tôi, mùi nước hoa thơm ngây ngất, cả tấm thân mới lạ của cô cũng ép sát bên tôi, làm cho tôi bối rối lạ thường. Từ nhỏ lớn lên đến bây giờ, tôi đã được gần cô gái nào đâu. Vì thế, tôi thấy trong người như có gì rạo rực, khó tả. Cô gái hỏi tôi đủ thứ chuyện, nào là chuyện đơn vị tôi đóng quân có nhiều phụ nữ không và tôi đã có người yêu chưa? Vừa nói, cô vừa ngồi sát vào tôi hơn, mùi da thịt con gái làm tôi như người mất hồn, lời nói và động tác của cô đối với tôi như một đôi vợ chồng mưới cưới. Lúc đầu tôi còn bối rối, sau đó quen dần tôi cũng huyên thuyên đủ chuyện không kém gì cô gái. Trời cứ tối dần, con tầu lao vào màn đêm mang theo niềm hưng phấn và choáng ngợp của tôi. Cứ thế tôi say chuyện, say tình mà trời đã khuya lúc nào chẳng rõ. Cô gái ngồi sát vào tôi hơn nữa, một tay cô choàng qua cổ tôi, tay kia đưa cho tôi điếu thuốc lá của cô và nói : “Anh hút thuốc đi và nếu mệt cứ dựa vào em mà ngủ, để em trông hành lý cho”. Tôi cầm điếu thuốc châm lửa hút, sau đó tôi cảm thấy buồn ngủ quá và cứ chìm dần vào giấc ngủ theo nhịp xập xình của con tầu trong đêm vắng.

Gần sáng, khi tầu đến ga Hà Nội, tôi cũng vừa tỉnh dậy, thì ôi thôi, cô gái ngồi bên tôi không còn bên tôi nữa, chiếc cặp da của tôi cũng không cánh mà bay, chỉ còn lại chiếc ba lô nặng chịch với mấy quà dừa lũng lẵng. Tôi hốt hoảng đi tìm cô gái khi mà hành khách xuống tầu gần hết mà chẳng thấy cô đâu. Lúc này tôi mới biết tôi bị chính cô gái đẹp ấy lừa. Sờ vào tiền tôi để ở túi ngực cũng chẳng còn đồng nào, số tiền mà người thân cho tôi và tiền của gia đình bạn bè gửi cũng đều mất cả. Chỉ còn một ít tiền nhỏ mua vé thừa tôi để ở túi quần là chưa mất, may ra đủ tiền mua vé ô tô lên đơn vị. Tự nhiên tôi thấy ghét và sợ các cô gái đến thế.

Trời chưa sáng rõ, ra khỏi ga tầu, tôi lững thững khoác ba lô đi trên đường phố mà lòng nặng trĩu. Phố xá còn vắng người qua lại, phía trước lại có một cô gái, bên vai cũng khoác một chiếc túi du lịch nhỏ đang chậm bước, thỉnh thoáng cô gái lại quay về phía sau và như muốn chờ đợi một ai. Tôi cố đi chậm hơn, để khỏi phải chạm gặp cô gái, nhưng cô gái cũng dường như cố đợi tôi lên. Buộc lòng tôi vẫn phải đi tiếp, thoáng nhìn, tôi thấy cô gái cũng đẹp và có vẻ thùy mỵ dễ tin hơn. Song tôi vẫn cảm thấy đáng ghét các cô gái quá chừng. Tôi chẳng muốn tiếp xúc với cô, mặc dù cùng trên một tuyến đường vắng người qua lại. Khi tôi đến gần và muốn vượt, bất chợt cô gái quay về phía tôi và hỏi:

- Anh bộ đội ơi ! Anh có về bến xe Kim Mã cho em đi cùng với.

- Tôi cũng đi bến xe Kim Mã đây. Sao cô không chờ xe bus hoặc bắt xe ôm mà đi, tại sao lại phải đi bộ. Thôi nhé cô cứ đứng đây mà chờ xe, tôi phải đi trước đây, đi bộ cô không theo kịp tôi đâu. Tôi nói với cô gái bằng một giọng thiếu cảm tình như vậy và tiếp tục rảo bước.

- Đợi em cùng đi bộ với, tí nữa trời sáng rõ có xe bus thì chúng ta cùng đi xe anh nhé !

- Cô đi một mình không được à? Đường phố chứ có phải rừng núi đâu mà sợ. Tôi xẵng giọng.

- Nhưng mà gặp anh là bộ đội, em muốn đi cùng anh cho vui. Vừa nói cô vừa bước nhanh cho kịp tôi.

Miễn cưỡng tôi cùng đi với cô gái. Tôi kín đáo liếc nhìn cô và phán đoán xem cô gái thuộc loại người nào. Gương mặt cô rất trẻ, và có vẻ rụt rè nhưng đầy tin tưởng, chắc là khi thấy có tôi đi bên cạnh.

- Đến bến xe Kim Mã anh đi về đâu ? Cô gái hỏi.

- Sơn Tây, tôi trả lời cộc lốc.

- A ! thế thì tốt quá, em cũng lên Sơn Tây.

Cô gái tiếp tục hỏi chuyện với một giọng ngây thơ và như muốn tìm hiểu, khám phá thêm nhiều về vùng đất lính ấy.

- Em lên Sơn Tây thăm anh trai và có việc cần, nhưng chưa đi đến đó bao giờ, may quá có anh cùng đi và chỉ giúp cho, em xin cám ơn trước.

- Lên đó thiếu gì bộ đội, em hỏi ai mà chả được. Thực tình tôi không thích nói chuyện với cô gái và muốn bứt ra khỏi cô, nhưng cô gái lại không muốn rời khỏi tôi. Đúng như mọi người thường nói “Con chim chết hụt sợ cành cong”, tâm trạng tôi lúc ấy là như vậy. Tôi sợ lại gặp phải một người như cô gái ở trên tầu. Vừa lúc đó, có một chiếc xe buss tuyến Kim Mã chạy đến và chào mời chúng tôi lên xe. Cô gái vội bảo : “Anh em mình lên xe đi cho nhanh anh ạ”. Ý nghĩ không tốt lại vụt đến với tôi: “Lần này thì phải cảnh giác - tốt nhất là không nên gần các cô gái, khi mà mình không quen biết”, nên tôi lại xẵng giọng:

- Cô cứ đi đi, tôi không đi đâu?

Thực tình tôi không muốn đi cùng cô gái vì trong túi tiền đã hết, may chăng chỉ đủ tiền đi ô tô từ Kim Mã lên Sơn Tây mà thôi. Vì vậy, tôi từ chối rứt khoát.

Cô gái vẫn cố tình năn nỉ:

- Lên xe đi anh, đi bộ đến bến xe chắc còn xa lắm. Mà anh thì đeo nặng thế kia, bao giờ mới tới được.

Trên xe ô tô, anh phụ xe cũng đang mời tôi ráo riết và đưa tay kéo tuột tôi lên xe.

- Ừ thì đi! Tôi chặc lưỡi và bước lên xe, ngồi vào ghế mà hai tay vẫn ôm khư khư chiếc ba lô trong lòng.

Chiếc xe đưa chúng tôi tới bến Kim Mã, đang chờ mua vé để đi Sơn Tây chuyến đầu tiên, bỗng dưng tôi thấy bụng đau dữ dội, cơn đau mỗi lúc một tăng dần. Lúc đầu tôi không dám kêu, nhưng đau quá mặt tôi tái nhợt, bụng đau quằn quại, tôi đành phải kêu lên với cô gái: Anh đau bụng quá” và tôi gục đầu xuống ba lô thiêm thiếp.

Cô gái nhanh nhẹn chạy tới một hiệu thuốc gần đó mua về cho tôi mấy viên thuốc chữa đau bụng.

- Anh uống thuốc đi ! cô gái đưa cho tôi thuốc và cốc nước tự tay cô mua ở nhà hàng bên cạnh.

Không biết là thuốc gì, nhưng vì đau quá tôi cứ uống bừa. Tôi nghĩ rằng cõ lẽ phải nằm lại bến xe mất thôi. Nhưng cô gái đã mua cả vé xe cho tôi và cô, sau đó cô khoác ba lô cho tôi và dìu tôi ra xe. Tuy đau nhưng tôi vẫn áy náy vô cùng vì tiền mua vé xe buss và vé xe ô tô chưa có để trả cho cô được. Khi xe chạy, cơn đau bụng của tôi vẫn không giảm và tôi ngủ thiếp đi lúc nào không rõ. Đến bến xe Sơn Tây, cô gái gọi, tôi mới giật mình tỉnh giấc người còn rất mệt và cứ tưởng chiếc ba lô của tôi chắc không còn nữa, nhưng nó và cô gái vẫn bên tôi. Tôi cùng cô gái xuống xe vào phòng đợt của bến xe ngồi nghỉ. Cơn đau bụng của tôi cũng đã giảm, có thể nghỉ ngơi một lúc rồi tự về đơn vị được. Cô gái chào tôi và nói sẽ đi tìm đến đơn vị nơi anh cô đóng quân. Nói rồi cô bước đi ngay, làm cho tôi không kịp cám ơn cô và trả tiền vé xe cho cô, chỉ còn lại hình ảnh đẹp của một thiếu nữ như em là vẫn in đậm mãi trong tôi, ấn tượng đó làm tôi vương vấn mãi.

Gần trưa hôm ấy, tôi khỏi hẳn, rồi khoác ba lô trở về đơn vị đúng phép. Vừa đi tôi vừa thầm cảm ơn cô gái biết bao, trên đường trả phép của tôi vừa không may và cũng thật là may. Tôi cứ tự dầy vò mình, tại sao lại không hỏi tên em và em đến tìm anh trai của mình ở đơn vị nào? Biết đâu tôi có thể chỉ giúp cho cô, âu cũng là một dịp trả ơn cô gái.

Chiều hôm ấy, sau khi nghỉ ngơi, tắm giặt sạch sẽ, tôi lên nhà Ban chỉ huy Đại đội báo cáo là tôi đã trả phép đúng hẹn.

Vào đến cửa tôi hết sức ngỡ ngàng, cô gái cùng đi và giúp tôi đang ngồi trong phòng làm việc của Đại đội trưởng.

- Chào Đại đội trưởng ạ ! - Chào cô... à chào em... Tôi đỏ mặt và ấp úng chào hai người.

- Ơ anh đã khỏi đau bụng rồi hả ? Thế anh... anh cũng ở cùng đơn vị với anh Toàn của em à !

- Vâng, vâng tôi là lính của Đại đội trưởng Toàn. Nhưng sao em lại ở đây. Thế mà.... thế mà.... anh đâu biết ? ....

- Loanh quanh mãi em mới hỏi được đến đây, gớm Sơn Tây sao mà nhiều bộ đội thế ! Đúng là thủ đô của lính, người ta nói quả không sai tý nào.

- Việt mới lên đấy à ! Vào đây uống nước, mình xin giới thiệu. Đây là Nhung, em gái tớ, cũng vừa từ dưới quê lên chơi lúc trưa. Vừa nói Đại đội trưởng vừa chỉ vào cô gái.

- Vâng ! Chúng em biết nhau rồi anh Toàn ạ ! Cả hai chúng tôi đồng thanh nói.

Sau đó, tôi kể lại toàn bộ những chuyện xảy ra trên đường trả phép của tôi cho Đại đội trưởng và Nhung nghe, anh cười ngặt nghẽo mà nét mặt thấy rất vui, giống như tâm trạng của tôi đến vậy. Còn Nhung thì em cười thật đẹp, em cũng rất vui khi biết được tôi đã có sự hiểu lầm “nghiêm trọng” về em.

Trong những ngày Nhung ở lại đơn vị thăm anh trai, chúng tôi vẫn gặp nhau luôn, thường tâm sự với nhau nhiều điều, thỉnh thoảng Nhung cứ nhắc lại những chuyện buồn của tôi trên đường trả phép, đôi môi em lại thoáng nở cụ cười tươi và em giả vờ đấm nhẹ vào lưng tôi, làm người tôi rạo rực.

Trở lại quê hương em thi đỗ đại học còn tôi cũng trúng tuyển kỳ thi tuyển sinh vào trường sĩ quan quân đội. Mùa hè năm đó chúng tôi cùng nhập vào các trường đại học và cũng từ đây những lá thư mang nặng tình yêu đôi lứa chân thành như tình cảm của tôi và Nhung những ngày đầu mới gặp, được liên tục đến với nhau. Rồi sau đó, có sự giúp đỡ của anh Toàn, tình cảm của chúng tôi ngày càng thêm sâu nặng và không có gì chia sẻ được. Chúng tôi chỉ còn chờ ngày tốt nghiệp ra trường, để làm lễ kết tóc xe duyên.

Thế mới biết được, lòng tin đừng để vội mất đi, mà phải biết tin vào con người, tin vào những tấm lòng nhân hậu và cao thượng của những con người dù là bình thường nhất. Chính ở đấy sẽ mang đến cho chúng ta những điều may mắn và hạnh phúc bất ngờ. Hãy tin vào con người và tin vào cuộc sống đang đổi mới từng ngày./.

Nguyễn Văn Lai

KỶ NIỆM NHỎ KHÓ QUÊN

Tôi sinh ra và lớn lên ở thành phố, có cuộc sống tương đối đầy đủ cả vật chất lẫn tinh thần. Tuổi thơ của tôi thật là dễ chịu, chưa bao giờ phải nếm mùi đói rét, gian khổ, khi gặp khó khăn tôi đều nhờ vào sự giúp đỡ của Bố Mẹ và người thân, với tôi cuộc sống cứ êm trôi, tương lai đầy hứa hẹn. Vì vậy, những suy nghĩ của tôi về cuộc sống cũng rất đơn giản, tôi có biết đâu cuộc đời giống như con sông trước khi hoà vào biển cả thì phải vượt qua nhiều thác ghềnh khúc khuỷu.

Chỉ đến khi trúng tuyển kỳ thi tuyển sinh quân sự vào Quân đội, được huấn luyện và công tác trong môi trường đầy tính kỷ luật, tôi mới thấu hiểu con người có rèn luyện thì mới trưởng thành. Những ngày đầu là dự bị sĩ quan, tôi ít quan tâm đến mọi người xung quanh, luôn khép mình trong chiếc giường cá nhân hoặc chỉ làm quen với những chàng lính quê phố xá, có Cha mẹ là công chức, làm cán bộ to mà thôi, đâu có biết rằng đồng đội còn nhiều gia đình nghèo lắm. Điều mà tôi mong mỏi nhất là huấn luyện càng ít càng tốt và nhanh chóng cho hết thời kỳ dự bị sĩ quan được nghỉ hè, nghỉ Tết hoặc chỉ ít là ngày chủ nhật xin phép đơn vị về thăm gia đình là điều thú vị nhất. gia đình tôi chưa phải là giàu nhưng cũng tương đối khá giả; Mẹ tôi là giáo viên của một trường cấp 3 có tiếng; Bố tôi là sĩ quan Quân đội công tác ở Bộ Chỉ huy quân sự thành phố. Bố, mẹ tôi sinh được hai chị em, tôi là út luôn được nuông chiều, tuy tôi không nghịch như quỷ sứ nhưng cũng là đứa trẻ khó bảo. Đôi khi tôi thấy mẹ rất buồn, trong ánh mắt của bà, tôi đọc được điều đó nhưng cho qua tất cả, bây giờ tôi càng nhận rõ hơn khi bước vào quân ngũ.

Tôi nhập ngũ vào Trường sĩ quan Lục quân 1 dự khóa huấn luyện dự bị sĩ quan, mẹ tôi mừng lắm. Lúc lên đường, bà căn dặn: "Con đi cố gắng rèn luyện cho tốt, phấn đấu hoàn thành nhiệm vụ để trở thành người cán bộ sĩ quan quân đội con nhé, mười tám mười chín tuổi rồi còn gì". Lúc chia tay mẹ lên đường, tôi vẫn vô tư, nhưng bây giờ mới được hơn ba tháng huấn luyện tạo nguồn mà thấy nhớ nhà, nhớ thành phố quá, nhất là nhớ mẹ, suốt một đời mẹ tần tảo lo cho chị em chúng tôi ăn học. Tôi nhớ cả những buổi sinh hoạt khu phố, những lúc đi chơi với bạn bè quên cả thời gian, làm mẹ tôi lo đến phát khóc, cái tự do trong khuôn phép của gia đình sao mà dễ chịu đến thế.

Đã hơn ba tháng huấn luyện rồi mà tôi chưa được về thăm nhà, nhiều khi tôi thấy nhớ nhà quá, nảy sinh ý định tìm cách để được về thăm nhà và thành phố. Tuy chỉ thoảng qua nhưng nó cứ lớn dần sau những buổi huấn luyện chiến thuật và điều lệnh dưới trời nắng gắt, cùng với sự tác động của những câu chuyện về kỷ niệm, những ngày sống ở thành phố của mấy đứa bạn cùng trung đội. Nhân ngày nghỉ cuối tuần, chúng tôi được phân công ra ngoài doanh trại mượn dụng cụ lao động và đã hoàn thành được nhiệm vụ. Thời gian còn lại trong ngày tương đối dài, trên đường quốc lộ dòng người và xe cộ qua lại tấp nập, thỉnh thoảng có một chuyến xe ca xuôi về thành phố. Bất chợt một ý nghĩ loé lên trong đầu, tôi vội nói với hai người bạn cùng đi:

- Chúng mình vẫy xe về thành phố đi, chiều về doanh trại vẫn kịp.

- Nhất trí !- Hai người bạn đồng thanh tán thưởng.

Cả ba chúng tôi lên một chiếc xe khách xuôi về thành phố thuận lợi, hai tiếng sau ai cũng có mặt tại nhà mình. Về nhà gặp bố, mẹ và chị, gia đình mừng lắm, ai cũng khen tôi tuy có hơi đen một chút nhưng có phần rắn rỏi, đúng là một anh chàng bộ đội thực thụ rồi. Mẹ nhìn tôi bằng đôi mắt hiền từ nhân hậu, tôi đọc đượ trong đôi mắt của mẹ sự vui mừng pha trộn chút ưu tư, đắn đo gì đó. Mẹ nói với tôi:

- Con đi tắm rửa đi, mẹ bật bình nóng lạnh rồi đấy, sau đó nằm nghỉ cho khoẻ, mẹ ra chợ một lát mua chút gì ăn.

Một lúc sau, trên giỏ xe của mẹ có rất nhiều thức ăn mà tôi ưa thích. Lâu lắm rồi tôi mới được ăn một bữa cơm thât là đầm ấm và ngon miệng. Trong cơ quan có việc đột xuất nên ăm cơm xong bố tôi phải đi làm ngay, ông chẳng kịp hỏi tôi điều gì. Nhìn bố, tôi thấy ánh mắt bố vui vui, chắc rằng bố mừng lắm, vì thấy tôi trưởng thành. Ở nhà chỉ còn lại mẹ và chị, bằng tình cảm yêu thương và giọng nói ôn tồn, mẹ hỏi:

- Con về được mấy hôm hả Nam?

- Con về được hai hôm…À, một hôm mẹ ạ! – Tôi ấp úng trả lời.

- Thế đơn vị cho con về có việc gì hay chỉ về chơi thăm nhà? – Giọng mẹ thật hiền từ mà tôi nghe như có sự nghi ngờ.

- Không có việc gì đâu mẹ ạ!

- Hình như chưa hết khoá huấn luyện sao lại được về?

- Dạ…con…con…với hai bạn cùng về ạ! – Tôi luống cuống trả lời.

Thái độ và giọng nói của tôi làm bà phần nào hiểu được sự có mặt của tôi ở nhà hôm nay.

- Con nói thật với mẹ đi, đơn vị cho con về hay con tự bỏ về?

- Dạ…dạ…đơn vị cho con về ạ. – Tôi vẫn còn giấu mẹ.

- Con tự bỏ về à? – Giọng mẹ trở nên nghiêm khắc.

- Dạ…dạ…con tự về ạ.

Mẹ tôi im lặng không nói gì, tôi thấy bà rất buồn, bất giác bà nói với tôi:

- Thôi con uống nước đi, nghỉ ngơi một lúc rồi mẹ con ta trở lại đơn vị.

- Hay con ở nhà, sáng mai lên đơn vị sớm có được không mẹ?

Mẹ tôi nghiêm khắc nhìn tôi, bà sẵng giọng:

Ở nhà là thế nào? Mẹ sẽ đưa con lên đơn vị ngay chiều nay.

Chuyến xe chiều từ thành phố đưa tôi và mẹ trở về đơn vị. Đến nơi, ánh chiều đã tắt, bóng tối dần dần ập đến, tôi ngượng ngùng dẫn mẹ vào doanh trại nơi tôi huấn luyện. Tuy quãng đường đi bộ không xa nhưng trên gương mặt của bà đã lấm tấm mồ hôi. tôi thấy thương mẹ quá, vì tôi mà mẹ phải vất vả lo toan. Vào đến đơn vị đã đến giờ sinh hoạt tối, chỉ có mình đại đội trưởng ở nhà. Sau khi chúng tôi chào hỏi, anh mời mẹ tôi ngồi và nói:

- Thưa bác! Chiều nay sau giờ ăn cơm tối, đơn vị kiểm tra quân số, chúng cháu biết 3 đồng chí Nam, Phương và Bình đi lao động về muộn, đơn vị đã tổ chức đi tìm nhưng không thấy và bàn sẽ gọi điện về gia đình. May quá, bác đã đưa em Nam lên đơn vị, đây là điều rất tốt. Tuy các em là những sĩ quan tương lai nhưng suy nghĩ vẫn còn bồng bột, cần phải có sự kết hợp giữa gia đình với đơn vị để giáo dục thì mới đạt kết quả tốt và chỉ có các em mới tự khẳng định được mình mà thôi.

- Vâng, mong các anh bỏ qua những lỗi lầm của cháu mà rèn rũa các cháu nên người, ở nhà có Bố mẹ nhưng khi vào bộ đội thì trăm sự nhờ các anh. Về phía gia đình chúng tôi xin cố gắng làm hết trách nhiệm đối với em.

Sau đó Bà và đại đội trưởng còn trao đổi nhiều vấn đề, trong đó xoay quanh về cuộc sống của học viên dự bị sĩ quan và đặc điểm tính chất của nhiệm vụ huấn luyện đối tượng này. Mẹ tôi nghe và tỏ ý rất thông cảm với điều kiện của đơn vị. Bà bày tỏ lòng biết ơn Quân đội đã và đang giáo dục, rèn luyện lớp thanh niên trẻ chúng tôi nên người. Vốn là nhà giáo dục, Mẹ tôi càng hiểu sâu sắc vị trí, vai trò, tác dụng của công tác giáo dục, uốn nắn con người như thế nào. Tôi chỉ biết ngồi nghe mà ân hận với việc làm dại dột của mình, may mà hậu quả xảy ra không lớn. Tuy thế sự việc này đã tác động mạnh mẽ tới tình cảm và nhận thức của tôi.

Đại đội trưởng dẫn Mẹ tôi đi thăm nơi ăn, ở, sinh hoạt của đơn vị, xem xong Mẹ tôi hài lòng lắm. Đến giờ điểm danh, Bà theo đồng chí trực ban đến nhà khách của đơn vị nghỉ lại qua đêm. Còn tôi, đại đội trưởng trả về trung đội dự điểm danh quân số theo chế độ qui định, anh cũng không quên nhắc tôi làm bản tự kiểm điểm cá nhân, đơn vị sẽ sinh hoạt đóng góp phê bình sau. Tôi lầm lũi trở về trung đội, tuy có muộn thời gian so với qui định, song chưa phải là khuyết điểm trầm trọng nên tôi vẫn nhận được những ánh mắt cảm thông và độ lượng của trung đội trưởng và đồng đội. Tất nhiên, sau đó tôi vẫn phải kiểm điểm trước đơn vị.

Mẹ tôi ở lại đơn vị chơi cho đến chiều hôm sau Bà mới đón xe trở về thành phố. Sau khi biết được cuộc sống ăn ở, sinh hoạt, rèn luyện của chúng tôi, trước khi chia tay đơn vị, Bà nói với tôi: "Lúc chưa lên Mẹ cứ tưởng con đi bộ đội học sĩ quan chắc là gian khổ, vất vả lắm, lên đây Mẹ mới hiểu được, tuy có vất vả gian khổ nhưng cuộc sống tập thể vui quá. Cái quí nhất là các con có tình cảm đồng đội và kỷ luật Quân đội, thế này thì Mẹ yên tâm rồi. Con ở lại cố gắng theo cho kịp bạn bè, đồng đội; đừng làm điều gì trái ngược nữa nghe chưa. Muốn làm gì cũng phải quy nghĩ thật kỹ, đừng để Bố mẹ phải buồn con nhé".

Tiễn Mẹ ra về, tôi cố ghìm lòng mà nước mắt cứ trào ra lúc nào không biết, tôi chạy đến sà vào vòng tay Mẹ như mọt đứa trẻ. Hơn lúc nào hết tôi thương Mẹ quá, nhìn vào mắt Bà tôi đọc được tình thương của Mẹ và thấy mình còn bé nhỏ biết bao.

Tôi cứ nghĩ rằng mỗi người lính chúng ta đều có Tổ quốc vĩ đại bao la, song ở mỗi người ai cũng có một người Mẹ hiền từ và nhân hậu. Mình phải sống phấn đấu học tập, rèn luyện trưởng thành để không phụ tấm lòng bao dung của Mẹ.

Đây là kỷ niệm nhỏ khó quên của tôi khi đang là học viên dự bị sĩ quan. Tôi tự hứa với lòng mình sẽ giữ mãi kỷ niệm đầu đời này để khi trưởng thành kể lại cho chiến sĩ của mình nghe, bởi tôi đang học tập để trở thành người sĩ quan chỉ huy trong Quân đội nhân dân Việt Nam.

Nguyễn Văn Lai

GẶP LẠI NGƯỜI HỌC VIÊN CŨ

Minh là giáo viên của Trường sĩ quan Lục quân 1, đi thực tế ở một Trung đoàn chủ lực thuộc quân khu phía Bắc và được điều về Tiểu đoàn 6. Sau khi được Tiểu đoàn trưởng giao nhiệm vụ. Mình được phân công về Đại đội 5 làm Đại đội phó quân sự. Khi bắt tay tiễn Minh xuống đại đội, Tiểu đoàn trưởng nói:

Đồng chí về Đại đội 5 làm cấp phó, ở đó có đại đội trưởng là đồng chí Bùi Ngọc Giới- thượng uý, một đại đội trưởng trẻ mới được bổ nhiệm, có gì các đồng chí sẽ trao đổi với nhau sao cho công việc hoàn thành tốt nhé.

Minh vui vẻ khoác ba lô về Đại đội 5, vừa đi Minh vừa hình dung ra những công việc mà mình phải làm sắp tới, khi nhận chức đại đội phó. Minh nghĩ, rồi sẽ vất vả và phức tạp lắm đây, không biết đại đội trưởng là người thế nào và công việc liệu có suôn sẻ như mong muốn không ?- Là giáo viên ở trường sĩ quan chưa qua thực tế ở đơn vị cơ sở, tất nhiên sẽ có những hạn chế đến chất lượng công tác. Lần này có điều kiện đi thực tế mình phải tích cực học tập ở đơn vị cơ sở những kinh nghiệm quản lý, chỉ huy đơn vị và sẵn sàng chiến đấu để khi về Trường bổ sung vào bài giảng cho sát với đối tượng đào tạo và yêu cầu nhiệm vụ giảng dạy. Đây là một nhiệm vụ quan trọng mà Minh cần phải hoàn thành thật tốt trong đợt đi thực tế này. Vừa đi, vừa suy nghĩ như vậy nên Minh đến nhà Ban chỉ huy Đại đội 5 lúc nào không biết. Vì đã nhận được điện của Tiểu đoàn là có Minh về thực tế tại đơn vị, nên đón Minh ở cổng là đồng chí phó đại đội trưởng chính trị, anh cũng còn trẻ lắm. Khi vào phòng làm việc thì thật không ngờ Bùi Ngọc Giới chạy ra bắt tay Minh rất chặt rồi hồ hởi nói:

- A! Trung đội trưởng, anh lên đây lúc nào mà em không biết.

Đồng chí phó đại đội trưởng chính trị giới thiệu :

- Đây là anh Bùi Ngọc Giới - đại đội trưởng, còn đây là anh Đỗ Đức Minh, giáo viên của Trường Sĩ quan Lục quân 1 về thực tế ở đại đội ta.

- Vâng, vâng! Chúng tôi biết nhau rồi. Xin giới thiệu với anh Thuận, đây là anh Minh trước là trung đội trưởng của tôi hồi còn học Trường Sĩ quan Lục quân 1. Giới vừa nói vừa chỉ vào Minh và giới thiệu với đồng chí phó đại đội trưởng chính trị như vậy.

Sau khi ngồi vào bàn uống nước, Minh đưa giấy giới thiệu của Tiểu đoàn và nói với hai người:

- Minh được điều về Đại đội 5 này làm cấp phó cho Giới, may quá lại gặp người quen cũ, mình chắc là công việc sẽ tốt đẹp phải không?

- Thật không ngờ anh Minh a! Khi nhận được điện của Tiểu đoàn em cứ tưởng là anh Minh nào. Thôi thế thì tốt quá rồi. Trước kia ở Trường anh đã giúp em nhiều mới có sự trưởng thành như ngày nay. Bây giờ lại được anh giúp cho, chắc em sẽ hoàn thành tốt chức trách đại đội trưởng mới mẻ này anh nhỉ?.

- Minh cũng phải nhờ vào Giới giúp đỡ đấy! Có lẽ chúng ta cùng giúp nhau trong công việc để hoàn thành nhiệm vụ thì tốt quá phải không? Minh nói với Giới như vậy.

* *

Ngày ấy, Minh là trung đội trưởng, còn Bùi Ngọc Giới là học viên của trung đội do Minh quản lý, chỉ huy. Mơi ra trường nên Minh chỉ huy trung đội đúng "bài bản" như vừa được học. Giới là học sinh phổ thông thi vào Trường Sĩ quan, là con trai thanh phố cảng. Giới học tập có phần chểnh mảng, đặc biệt là chấp hành kỷ luật không nghiêm lắm. Vì vậy nhiều lúc làm Minh phải bực mình và cáu gắt. Giới vốn thông minh và linh hoạt, học tập cậu ấy tiếp thu rất nhanh bài giảng, song lại ngại rèn luyện kỷ luật và thực hành luyện tập. Minh nắm bắt được điều ấy ở cậu ta, do vậy Minh hay để ý đến Giới và có ý sẽ giúp cậu ta phấn đấu học tập, rèn luyện cho tốt để theo kịp với bạn bè, đồng chí. Tuy thế, nhưng do không hiểu được ý định tốt của nhau; vì vậy, trong học tập, sinh hoạt và rèn luyện Giới đối với Minh "bằng mặt không bằng lòng".

Có lần Minh đi kiểm tra học viên trong giờ "tắt đèn đi ngủ" nghe tiếng Giới nói với những người bên cạnh, Minh đứng lại nghe hết được câu chuyện.

- Gớm cái môn Chiến thuật tổng hợp thật là phức tạp, bài học đã khó lại còn phải lăn, lê, bò, trườn, nhất là nằm mà đào công sự dưới làn hoả lực địch nữa chứ, bẩn hết cả quần áo, đau hết cả người. Ngày mai đến phần luyện tập tớ phải tránh bằng được cái món đào công sự ấy. Sau này tốt nghiệp là sĩ quan mình có phải đào đâu mà sợ.

Minh nghe được những điều ấy và cảm thấy không vừa long, Minh thầm nghĩ trong buổi học ngày mai mình đích thân chỉ huy tiểu đội của Giới luyện tập phần đào công sự dưới lầm hoả lực địch.

Ngày hôm sau, Minh sử ra tình huống tập đi tập lại nhiều lần cho đến khi cả tiểu đội, nhất là đối với Giới thành thục động tác mới thôi. Nhìn chung học viên trong tiểu đội không phấn khởi lắm. riêng Giới phản ứng ra mặt nhưng không dám là gì, chỉ thì thầm nói nhỏ với nhau: "Ông Minh, ông ấy ghét tiểu đội mình nên ông ấy rèn mạnh quá nhất là đối với cậu Giới, ông ấy ghét nhất cậu đấy".

Một lần khác, khi đơn vị tổ chức phát quân trang cho học viên buổi sáng thì đến tối Giới cùng với một vài người nữa mang số quân trang vừa phát ra quán bán uống ruợu. Do đã đoán được điều đó nên Minh đã bắt được, số quân trang đó MInh không cho bán và bắt mang về đơn vị để các cậu ấy sử dụng cho sinh hoạt và học tập. Nhưng vì họ đã chót lấy tiền trước uống ruợu rồi nên Minh phải xuống tài chính đơn vị ứng phụ cấp của Giới và mấy người kia trả nợ cho chủ quán. Cũng từ vụ này, Giới lại càng tỏ ra khó chịu và phản ứng ra mặt với Minh. Nhưng Minh vẫn nghiêm khắc quản lý, chỉ huy đơn vị hoàn thành tốt các nhiệm vụ, tuy rằng cũng có đôi chút máy móc của Nhà trường chính qui.

Cuối năm đó, trong đợt đóng góp phê bình đảng viên trước quần chúng. Minh là người mà được các bản phê bình của học viên nói đến nhiều nhất. Nào là rèn luyện quá sức học viên, nào là máy móc rập khuôn, tuy rằng bản chất là tốt nhưng chỉ huy thì cứng nhắc, v.v…

Rất may mắn, Minh được cấp trên điều đi học giáo viên và cũng từ đây Minh rút ra được nhiều bài học. Mùa hè năm ấy học viên ra trường. Bùi Ngọc Giới thì tốt nghiệp quốc gia đạt kết quả cao, cả hai môn thi đều đạt điểm giỏi và được phong quân hàm sĩ quan cấp trung uý.

* *

Bây giờ, Đỗ Đức Minh- thượng uý về làm đại đội phó, còn Bùi Ngọc Giới – Thượng uý là đại đội trưởng của Đại đội 5 này.

- Anh Minh ạ ! Em rất phấn khởi được gặp lại anh, em ân hận quá, không biết thời gian có làm cho anh hiểu được em không? Bây giờ em mới thấm thía những ngày học tập ở Trường, em không hiểu anh nên em chia tay anh không một lời chào từ biệt.

Giới xúc động nói với Minh như vậy, rồi cậu kể: Lần ấy thi tốt nghiệp quốc gia em gặp phiếu thi đúng câu hỏi chiến thuật tổng hợp có phần đào công sự dưới làn hoả lực địch, bởi có luyện tập thành thục nên em thực hành tốt và được điểm giỏi. Ra trường em là một trong số ít học viên được phong quân hàm trung uý. Đến bây giờ là cán bộ quản lý, chỉ huy bộ đội em mới biết được những khuyết điểm của chiến sĩ nếu không được quan tâm nhắc nhở, uốn nắn thì sẽ tai hại biết chừng nào, cũng như những vất vả, gian khổ của người trung đội trưởng. Có sâu sát gần gũi với chiến sĩ thì mới biết được những khuyết điểm của họ để có biện pháp quản lý và giáo dục. Em đã học được ở anh điều ấy, hôm nay em đã trở thành đại đội trưởng. Thế mà…, giọng Giới trùng xuống- thế mà… ngày ấy chúng em nghĩ sai về anh, chúng em phê bình anh nhiều quá, làm đơn gửi cấp trên nữa chứ. Cái sự không công bằng là thế đấy, đôi khi người tốt, cứ bị hiểu sai và phải chịu thiệt thòi mãi. Nếu như cấp trên không sáng suốt, không có con mắt nhìn xa trông rộng thì… Anh uống nước đi…, hôm nay chúng em phải tổ chức bữa liên hoan thân mật đón anh thật vui vẻ và chân thành như tấm lòng biết ơn của chúng em vậy. Rồi đây, có sự giúp đỡ của anh, em tin chắc rằng Đại đội 5 của chúng ta sẽ là đơn vị vững mạnh toàn diện và em sẽ hoàn thành tốt chức trách đại đội trưởng của em. Anh lúc nào cũng là người anh, người thầy giáo của em…

Minh cầm chén nước đưa lên môi mà lòng không khỏi xúc động. Bùi Ngọc Giới – người học viên của trung đội do Minh quản lý năm xưa, ngày nay đã là một đại đội trưởng trẻ tuổi và cứng cáp như thế này chăng ? Những ngày thực tế ở trung đoàn. Minh được chứng kiến những việc làm của Giới trong công tác chỉ huy, quản lý đơn vị. Minh càng thấy rõ ở Giới có năng lực thực sự của người cán bộ quân sự. đúng là qua quá trình học tập, rèn luyện trong Nhà trường cùng với thực tế hoạt động tại các đơn vị cơ sở sẽ tạo nên cho người sĩ quan tác phong quân sự chững chặc. Tất nhiên chỉ có Giới mới tự khẳng định được mình mà thôi, từ những bài học không mấy dễ dãi ở nhà trường cộng với sự cố gắng nỗ lực của bản thân, anh đã trưởng thành. quá trình công tác anh vẫn thường tâm sự với mọi người. Kiến thức học trong Nhà trường là rất quí, nó là điều kiện, là cơ sở để cho người cán bộ làm việc, nhưng nó cũng sẽ mai một đi theo năm tháng, nếu người sĩ quan không tự rèn luyện mình thì sẽ bị tụt hậu, có bay cao, bay xa được hay không thì mỗi người phải có sự cố gắng vượt bậc. Tuy nhiên, tất cả phải bắt nguồn từ cái gốc, đó là những năm tháng chập chững vào đời, những bài học đầu tiên trong Nhà trường sĩ quan, dù vật vả, gian khổ nhưng nó là hành trang quí báu của người cán bộ quân sự. Cái may mắn của chúng ta là được học tập tại Trường Sĩ quan Lục quân 1. đây là điều kiện thuận lợi nhất để phấn đấu vươn lên.

Minh cứ tưởng rằng nhiệm vụ đi thực tế của mình rồi sẽ khó khăn, thế mà bước đầu lại mở ra một cách tốt đẹp như vậy. Từ đây, MInh luôn nghĩ rằng chỉ có vì công việc, vì đồng đội cùng với tình người, tình đồng chí đồng đội và sự nhiệt tình sẽ là "mẹ" của mọi thành công. Đừng bao giờ sợ một cái gì khi mà mình thương yêu nó, hết lòng vì nó, nhất là con người.